Lisów Maleszowa Piotrkowice. Rodzinne miejsca Franciszki Krasińskiej

Krótkie info

Ukazała się drukiem niewielka książeczka poświęcona zabytkom z terenu województwa świętokrzyskiego, ale i  rodzinie Krasińskich. Jest ona zapowiedzią uroczystości z udziałem biskupa ordynariusza kieleckiego Kazimierza Ryczana jakie będą mieć miejsce z końcem lata bieżącego roku w Lisowie. We wstępie przygotowanym przez p.  Michała Godowskiego czytamy:

Każda z tych miejscowości posiada swoją bogatą historię, którą połączyła rodzina Krasińskich, dziedziców rodowego majątku – tzw. klucza maleszowskiego. Córka ostatniego z Krasińskich z gałęzi Gabriela, Franciszka urodziła się na zamku w Maleszowie i tu też spędziła swoją młodość. Tu poznała przyszłego bohatera Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej – Kazimierza Pułaskiego, którego obdarowała młodzieńczą miłością.

Los jednak na męża darował jej księcia kurlandzkiego Karola Wettyna, syna króla Polski Augusta III Sasa. Świetnie zapowiadająca się jej kariera przy boku kandydującego na króla Polski męża, gwałtownie załamała się w dwa lata po ślubie. Najpierw Karol stracił tron Kurlandii, potem stronnictwa polityczne w ówczesnej Polsce uniemożliwiły mu skuteczną obronę jego planów objęcia polskiego tronu. Franciszka stanęła murem za swym mężem, uczestnicząc czynnie w powołanej do życia konfederacji barskiej, której celem było wsparcie zabiegów Karola, jej męża. Wkrótce jednak mąż odsunął się od niej, księżna opuszczona po śmierci ojca przez rodzinę i bliskich tułała się po klasztorach – w Krakowie, Warszawie, po dworach i zamkach w Opolu Lubelskim, Janowcu czy Sulgostowie. Gdy sprzedała swój rodowy Węgrów, z zamiarem zakupienia Myślenic, gdzie planowała stworzyć centrum konfederatów – wiadome było że już nie wróci do swych ojczystych stron – mieszkała potem w Saksonii, Paryżu, by umrzeć w Dreźnie w ciężkiej chorobie.

Z jej smutnego małżeństwa pozostała córeczka Maria Krystyna Albertyna, która w roku 1797 poślubiła księcia Karola Albert Sabaudzkiego z rodu Carignan, a po jego śmierci – księcia de Montléart, z którym zamieszkała w Paryżu. Synem z jej pierwszego małżeństwa był Karol Emanuel król sardyński w latach 1831-1849, a wnukiem – Wiktor Emanuel II (1820-1878), pierwszy król zjednoczonych Włoch!

Tak więc dzięki naszej Franciszce Krasińskiej, parafiance lisowskiej, ten uroczy zakątek naszego Kraju barwnie wpisał się w rys historyczny naszego powiatu.

Jest w książce  i zaproszenie w języku włoskim, za które to pragnę w tym miejscu serdecznie podziekować pani Katarzynie Mirowskiej i panu Pietro Done’:

l3 ottobre 2010 in una chiesa della parrocchia di Lisów,presso l' altare di
S.Barbara,nella Cappella Krasiński e' stata celebrata una Messa solenne per
la pace delle anime dei morti :di Franciszka (Francesca) ed altri defunti della
famiglia Krasiński,eredi dei principali patrimoni Maleszowa e patroni della
nostra chiesa.La Messa e' stata celebrata da Padre decano Jan Ciszek, professore
don. Zbigniew Krzyszkowski, don.Władysław Stępień, don.Leszek Kubik e
don.Czesław Krzyszkowski.
              Da parte delle autorità locali,tra gli altri hanno onorato la
cerimonia il vice-voivoda di Świętokrzyskie,Piotrżołądek,il signor Michał
Godowski,e i sindaci dei comuni Morawica,Chmielnik e Pierzchnica con le loro
consorti,e i rappresentanti delle autorità municipali.Per la morte di
FranciszkaKrasiński dovuta a un cancro al seno,durante la cerimonia in suo
ricordo, erano invitate signore del Świętokrzyski Club "Amazonki" presso il
Centro Tumori di Kielce con la Presidente  signora HalinaCecot(tra gli altri).  

                 A proposito di questo commemorazione, in memoria della Defunta
,richiesta dal  signor DariuszKalina che e' stato un organizzatore a
Pierzchnica( 

non lontana da Lisów) della chiusura dell' edizione delle Giornate Europee del
Parimonio organizzate in provincia di voivodatoŚwiętokrzyskie. Sessione
Scientifica,che si e' svolta il 15-16 ottobre nell' edificio scolastico a
Pierzchnica,dove e' stata dedicata alla  memoria  di FranciszkaKrasiński e si
intitolava : "/Patrimonio un' occasione storica per costruire  il futuro della
Comunità di Pierzchnica/".                                                      

                              Lisów,Maleszowa e Piotrkowice sono villaggi
pittorescamente situati  nel distretto di Kielce,voivodatoŚwiętokrzyskie.
Nonostante che si trovano vicino-nel raggio di alcuni chilometri si trovano in
tre comuni-Morawica,Pierzchnica e Chmielnik.                                    

                                        Ognuno di questi  luoghi ha la sua ricca 

storia condivisa dalla famiglia Krasiński  eredi della proprietà ancestrale-le
cosiddette: la chiave di Maleszowice.La figlia dell' ultimo della famiglia
Krasiński del ramo di Gabriel e' Francesca  nata nel castello di Maleszowice e
qui  anche  trascorse la sua gioventù.Dove  incontro' l' eroe futuro  degli
Stati Uniti d' America del Nord-KazimierzPuławskich che gli ha regalato l' amore 

giovanile .
                                                                 Pero il destino 

le conferi suo marito -il principe di Curlandia Carlo Wettin, un figlio del re
polacco Augusto III di Sassonia.Era estremamente promettente la carriera al
fianco del marito candidato a re polacco,improvvisamente crollavo' due anni dopo 

il matrimonio.In primo luogo, Carlo perde il trono di Curlandia, poi i partiti
politici in Polonia,nello stesso tempo gli hanno impedito di difendere
efficacemente i suoi piani per salire al trono polacco.Franciszka  si pose come
un muro di fronte al suo sposo, partecipando attivamente  nella Confederazione
Barska, in cui scopo era quello di sostenere gli ideali  di Carlo,suo marito.Ma
presto il marito si allontana da lei, la principessa dopo la morte di suo padre
abbandonata dalla famiglia e  parenti e' andata a vagare nei monasteri - a
Cracovia, Varsavia, dopo corti e castelli a Opole Lubelskie, Janowiec e Sugowice.
Quando ha ceduto il suo paese Węgrów,con l' intenzione di acquistare Myślenice,
dove pensava di creare un centro confederativo-si sapeva che non sarebbe tornata
dalle sue parti nazionali-visse poi in Sassonia,a Parigi,
e mori' a Dresda dalla grave malattia.                

                             Dal suo matrimonio triste ebbe una figlia Maria
Cristina Albertina,che nel 1797 sposa il principe CarolAlbert di Savoia
Carignano ,che dopo la morte di primo marito sposo' il duca de Montle'art, che
risiede a Parigi.Un figlio dal suo primo matrimonio e' stato il re sardo Carlo
Emanuele II negli anni 1831-1849, e un suo nipote - Vittorio Emanuele II
(1820-1878) era il primo re d' Italia unita!                                    

  Quindi,grazie alla nostra FranciszkaKrasińska,una parrocchiana di Lisów, questo 

incantevole angolo del nostro paese e' vivida mente inscritta nel contesto
storico della nostra contea.                                                    

                                 Desidero ringraziare l' onorevole
Dariusz Kalina-direttore delle Divisione dell' Istituto Nazionale del Patrimonio 

di Kielce,per i suoi molti anni di lavoro a ripristinare la memoria del
passaggio del Patrimonio Nazionale nel distretto di Kielce.

 Ze Wstępu:

Jakiż to chłopiec piękny i młody?

Jaka to obok dziewica?

Brzegami sinej Świtezi wody

Idą przy świetle księżyca.

Ona mu z kosza daje maliny,

A on jej kwiatki do wianka

Pewnie kochankiem jest tej dziewczyny,

Pewnie to jego kochanka.

Każdą noc prawie, o jednej porze,

Pod tym się widzą modrzewiem.

Młody jest strzelcem w tutejszym borze,

Kto jest dziewczyna? – ja nie wiem…

Adam Mickiewicz, Świtezianka[1]

       …nieopodal Lisowa, którego kościoła dzwony co raz to wołają o echo do Piotrkowic, pośród wzgórz zielonych porośniętych lasem – schowane pod starymi drzewy, oblane wodą – stają jeszcze reszty domu starego, w którym niegdyś mieszkała piękna królewna: oto Maleszowa!…

- Mówią o miejscu tym Żurawie gniazdo – zapewne z tej racji, że kępa drzew starych na wyspie zamkowej wygląda dokładnie jak siedziba króla wodnych ptaków… Bywało drzewiej, że inny tu ptak przemieszkiwał i nie naturalnego był pochodzenia. A był to Gryf, o którym opowiadano, że przy wschodzie słońca leci on naprzeciw światłu i rozłożonymi skrzydłami zagarnia promienie słoneczne, że żyje w złotych gwiazdach.(…). Gryfy powszechnie uchodziły za strażników i poszukiwaczy złota, w którym się lubowały. W ogóle widziano w nich, tak jak w smokach, strażników wszystkich ukrytych skarbów i symboli, które starożytni uznawali za święte. Przypisywano gryfom, ogromną siłę, mogły pokonać i zabić uzbrojonego mężczyznę. Dlatego też, jako symbol dzielności rycerskiej, włączono je do heraldyki[2].

Ród noszący Gryfa, który zbudował pierwszą rycerską siedzibę na maleszowskiej wyspie z kolei pochodził, czy związany był, z rodem Lisów, którego przedstawiciele pozostawili na ziemi sandomierskiej niejedną pamiątkę. Jedną z nich jest kościół parafialny w Lisowie, którego początki tkwią zapewne gdzieś w okolicy 1119 roku. Zatem pierwsza siedziba pańska rycerza fundatora kościoła w Lisowie – to zamek w Maleszowej. Tak jak dzieje się to i u ptaków stare gniazdo bywa używane i przez inne ptasie rodziny – około XV stulecia nad wieżę kościoła lisowskiego nadleciała rodzina Łabędziów. Choć właśnie Duninom zawdzięcza Lisów fundację murowanej świątyni – zapomniano o tym, na długi czas… podobnie jak dzieła żywota jej nowego patrona – Świętego Mikołaja.

Nie zostali tu dłużej niż do końca XVI w., kiedy znad Mazowsza nadleciał kolejny ptak: Ślepowron. Stanisław Krasiński był wielką postacią swojej epoki. Z jego dziesięciu synów każdy założy własną gałąź rodową – z nich Gabriel osiadł na stałe w Maleszowej i założył własne gniazdo Krasińskich na Kielecczyźnie. Prawie wszyscy z jego plemienia pochowani zostali w Kaplicy Krasińskich w Lisowie. Ostatni jego potomek, noszący jak jego wielki dziad imię Stanisław, dał się pochować w Piotrkowicach, a serce polecił odesłać do krypty w Lisowe. Z jego czterech córek najsławniejszą okazała się Franciszka Krasińska… gdy wyrosła z szarych piórek – patrzył na jej daleki lot!…

[2] Cytat za: D. Forstner Osb, Świat symboliki chrześcijańskiej, przekład i opracowanie W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński, wybór ilustracji i komentarz, T. Łozińska, Warszawa 1990, s. 342-343.

Informacje o autorze

Jego znajomość z tym miasteczkiem zaczęła się od wyjazdów z rodzicami na kawę. Potem były wypady ze szkoły te mniej (na wagary) i bardziej oficjalne (jako nauczyciel z uczniami). – Do Chęcin zapraszałem każdego kto miał ochotę słuchać o ich przeszłości.

Kiedy zaczął pracować w Regionalnym Ośrodku Badań i Dokumentacji Zabytków w Kielcach mógł Chęcinom poświęcić znacznie więcej czasu. – Każdy etap istnienia tego miasta jest fascynujący –mówi.

Już samo ich powstanie jest niezwykłe. Zamek zbudowany przez Wacława II powstał w prawie kompletnej głuszy. Coś się musiało wydarzyć, co sprawiło, że właśnie tutaj, między 1295 a 1301 rokiem wzniesiono taką budowlę. Prawdopodobnie była to chęć wydobywania rud ołowiu ze srebrem – potrzebnego do rafinacji srebra i złota, niezbędnego do przeprowadzenia zaprojektowanej przez Wacława II reformy monetarnej. Gdybyśmy ten pomysł mierzyli współczesną miarą mówilibyśmy o wprowadzeniu euro, bo monety obowiązywały na terenie zarządzanym przez Przemyślidów – były to dzisiejsze Węgry, Czechy, zimie Polski – ogromny obszar a Chęciny miały w tym swoje miejsce.

Customer Reviews