Dokumenty do dziejów Chęci z tego czasu, oprac. D. Kalina:
1404 r. król Jan Olbracht poświadcza mieszczanom dokument zwalniający ich od płacenia ceł królewskich i opłat targowych, oraz zezwalający im kupowanie soli w Bochni i Wieliczce. Ustala, że w sprawach o kopalnie i o prace kopalniane nie innym, jak prawem górniczym na wzór mieszczan olkuskich mają być sądzeni przez żupnika chęcińskiego
25 VI 1407 r. na zjeździe w Wiślicy: Albrzil camerarius Chanczinensi astitin terminos super Nemerzam de Chomanthow, quia vituperauit cum eo presidente iudicio
11 X 1407 r. po pożarze miasta, przebywający w Chęcinach król Władysław Jagiełło, potwierdził rajcom chęcińskim przywileje nadane im przez króla Kazimierza Wielkiego, w tym prawo magdeburskie, a przede wszystkim aby mieszczanie odpowiadali tylko przed swoim wójtem lub sądem wyższym prawa niemieckiego w Krakowie, czyli wykształciła się już okrzepła rada miejska, zob.
Wladislaus Dei gracia rex Poloniae, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie significamus, quibus expedit, universis, quod consideratis fidlitatum studiis, quibus fideles nostri consules Chancinensis in conspektu nostre magestatis plrimum clauuerunt, horum intuitu volens gracia prosequi speciali Ipsos circa omnia et singla iura, quibus temporibus olim regis Kazimiri gandebant, relinquimus et servamus et presertim, quo coram Nullo alio, guam coram ipsorum advocato, qui pro tempore fuerit, respondere teneantur. Si vero per aliquem iudicium advocati predicti inpugnatum fuerit, extunc predicti nostri Chancinenses non alias, quam ad iudicium supremum iuris Theutonici castri nostri Cacoviensis Theut. debent, In quo cuilibet de se querulanti respondere sunt astricti. Harum quibus sigilum nostrum ensum est testimodo litterarum. Datum in Chacin, feria tercia Proxima ante festum s. Hedwigis anno Domini millesimo CCCC-mo septimo.
1407 r. Swenthoslaus dictum Smik civis de Chancin proposuit per Gregorium dictum Gamrath Lobsow suum verum prolocutorem contra 5 consules de ibidem sub tali forma dne iudex et dni iurati, ego propono d contra istos dnos consules ex parte Swenthoslai predicti, qui me constituit loco sui ad luerandum ad perdendum, promittens me idem Swenthoslaus Smik in omni casu et causis intercedere et relevare, si aliquomodo verbo vel facto contra juris ordinem excederem, tunc alium protocutorem loco mei ullterius posset constituere et locare. Et iam querelam propono contra eosdem dnos consules, quod ipsi dictum Swentjoslaum Smik privaverunt honore et ipsum fecerunt scribi et proclamare de civitate minus iuste, dantes sibi facem ad manus suas, ipsum nullo iure vincentes nec aliquo vero articulo super ipsum docentes, racione cuius diffamacionis ipad ipse Swenthoslaus Smik honore suo deberet privari, et petit eos condempnari, et pro eadem expulsione de civitate dampnificatus est idem Swenthoslaus in suis bonis ad 100 m. et citra.
Responsio consulum predictorum de Chancin ad eosdem ariculos fuit falis: quod quideunque ipse Swenthoslaus Smik proposuit contra nos per suum prolocutorem, ut prefertur, hoc nos fatemur, quod scimus hoc sicut iusti et probi homines, quia misisti (s) honestos et probos 3 viros iustos iurare, et ipsi furunt iusti in hac causa, et hoc fecimus iuxta iurisdicionem et secundum formam iuris Theut. Maijeburgensis, quod eciam ius invenimus in libris nostris, et hoc parati sumus docere contra ipsum cum eodem libro, de quo ipsum iudicavimus. Estunc sentenciatum est per adv. et iuratos iuris supr. castri Cracov., quod iidem consules de Chancini debent librum ponere ipsorum in 1. iudico, in 2. et in 3. ex superhabundanti et docere super eundem Swenthoslaum, quod ipsum iuste iudicaverunt; tus hinc . post diem per 6 septimanas, scilicet fia 5 prox. Post diem S. Luci Virg.
10 II 1408 r. zapiska sądowa wymienia kilku rzemieślników chęcińskich, kupców, poświadcza istnienie organizacji cechowych, których starszyzna magistri mechanicorum brała udział w zarządzie miasta; wymieniono w radzie miejskiej zasiadających: Jakusza Radockiego, Piotra Peszlin, Mikołaja piwowara, Piotra szewca, Filipa Włodykę i Mikołaja Żelazo oraz jako świadka quidam scholaris de Chanczin, oraz rajców z poprzedniego 1407 roku: Stanisława szwagra Krasa, Jakusza Włoszczowskiego, Piotra Śruta, Jakuba Niecica i Wawrzyńca Małego. Następnie ławę chęcińską: Pawła Śruta, Mikołaja Clarzicz, Pietrasza Perigrowicz, Bartłomieja krawca, Jana zwanego Półpu, Bartłomieja Sekułę, Zygmunta Szady i Pawła Łentuszka, a także straszych majstrów czyli cechmistrzów-Grzegorza Jastrzębia, Piotra Prosiątko, Pawła Śruta, Stanisława szwagra Krasa, Piotra Peszlin, Mikołaja rzeźnika, Stanisława Boguchna, Jana Solipes, Franczko przekupień i Mikołaj Supnik, świadkujący na procesie w sprawie Świętosława Smyka mieszczanina chęcińskiego, o wzniecenie pożaru w mieście w 1407 r. , zob.
„N. Swenthoslai Smik civis de Chancin ex una et inter (s) Jacussius dictum Radoszskij, Petrum dictum Peszlin, Nicolaum braseatorem, Petrum sutorem, Philippum dictum Włodijka, Nicolaum Szelazo, consules anni presentis, Stanislaum generum Crassonis, Jacussium dictum Wloszczowskij, Petrum dictum Schrot, Jacussium Neczicz, Laurencium dictum Malij, consules anni preteriti, Paulum dictum Schrot, Nocolaum dictum Clarzicz, Petrassium Peczigrochowicz, Bartholomeum santorem, Johannem dictum Polpopu, Bartholomeum dictum Sekula, Sigismundum dictum Schadij, Paulum dictum Lanthuszca, iuratos, Gregorium dictum Jastrzamb, Petrum dictum Proszantko, Paulum dictum Schrot, Stanislaum generum Crassonis, Petrum dictum Peszlin, Nicolaus carnificem Stanislaum dictum Boguchna, Johannem dictum Solipes, Ffranczconem institorem, Nicolaus dictum Szuppnik, magistros mechanicorum, parte ex altera in causa exilii et educcionis per phacem ignis Swanthoslao predicto (s) de civitate predicta, dehonestacionis, infamacionis, iniuriarum, dampnorum, interesse, impensarum, et expensarum S. predicto factarum compromisserunt in arbitros et amicabiles compositores dnos.: Andreaem Czarnissam adv., Nicolaus Wisliczcam scult Bodzanow, Elianum adv. et Nicolaum Album sartorem de Kazimiria, Nicolaum Schaffar adv., Nicolaum de Bijecz, Mathiam Polach, Johannem scult. de Prandnik, Stan(islaum) de Gło(goczow) et We(nceslaum) de Lipnik scabinos iuris supr. provincialis Theut. castri Cracov. et tunc. iidem examinato negocio pronunciaverunt: 1’ quod consules moderni cum predecessoribus, advocatus et scabini, communitas tota contra ius et iustciam indebite et iniuste exulaverunt (et cum phace eduxerunt de civitate predicta) Chancini Swentholaum predictum et ipsum perperam infamaverunt et dehonestaverunt et ideo debent reclamare factun predictum, quod iniuste contra innocentem et iustum egerunt, in 3 locis: 1’ in solempniter band. iud. populo civitatis et aliunde convocato et presente, 2’ in ecclesia, cum maior multitudo in festivitate proximiori, adherit in divinis, eodem modo, 3’ in foro, cum forensis maior conventus adveniencium de aliis locis dies erit, proclamacionem fieri ordinabunt iustificando ipsum S. Smik et emunndando; debent facere proclamare, quod iustus est inventus et iustum et mundum ipsum faciunt ab omni crimine et ab omni infamia, et quod ipsum restituunt in integrum statum pristine fame sue et electo (s) opinionis et imponere penam, quod quicunque presemerunt secus asserere de ipso vel fuisse exulatum vel eductum cum phace propter aliquod scelus, lingwe abscisio sibi debet constare; pro dampnis vero impensis et expensis predicti consules moderni et predecessores eorum dicto S. solvere debent 20 m., videlicet infra ab hinc ad festum Paschae nunc prov. venientis, et alias 20 m. ad festum S. Michaelis residuas vero 20. m. ad festum Nativ. Chr. Prox. affuture debent que dare S. predicto consules, advocatus et acabini super predictis omnibus et concordie dare litteras dicto Swenthoslao securitatis et pacis perpetua ac emundacionis persone sue atque prolis et successoribus eius cum promisso, quod nullus unquam sibi debet obirce exilium predictum et educcionem cum phase sub amissione lingwe, ipseque S. non debet eis gloriando obicere, quod compulsi iure predicta fecerunt, sed ex mera concordia et amicabili composicione, nec allegare eis in detraccionem; ad hec omnia sub pena vallata 1000 m. et utraque pars subiecit se ad penam predictam et sub pena eadem promiserunt una pars alteri rata, grata atque firma perpetuo tenere et inviolabiliter observare, nec in aliquo contraire in parte vel toto; contraveiens vero concordie predicte parti tenenti illam medietatem et aliam medietatem arbitris predictis obligatur tociens, quociens fuerot contraventum. Actum et datum in castro Craciviensi nona die mensis Ffebruarii, que fuit dies B. Scholastice Virg. anno M ccccviii”
1408 r. P. Stano adv. de Chencin condempnatus est in penis regalibius pro eo, qouod fugam furtive dedit a iudici spr. castri Cracoviensi dum fuit vocatus per Stanislaum Bogitham mnisteriale, prout moris est, 1’2’3’ et 4’ ex superhahabundati ad audiendam sebntenciam promulgatam per scabinos qui Stano iuri patere non curavit, et pronuncciatus est ad 14 sexagebas ac advocato et scabinis ad penas
1408 r. wzmiankowany uczeń szkoły w Chęcinach
1409 r. król Władysław Jagiełło wsadził ad turim Chancinensem Warcisława, starostę bobrownickiego, za poddanie zamku bobrownickiego Krzyżakom
25 X 1410 r. król Władysław Jagiełło zapisał Piotrowi Szafrańcowi, podkomorzemu krakowskiemu 200 grzywien na zamku i tenucie chęcińskiej
1410 r. Jan Długosz potwierdza, że Chęciny wraz z innymi zamkami, stały się więzieniem dla jeńców krzyżackich
1411 r. Jan, gwardian z Chęcin
1411 r. Grzegorz officialis de Chanczini recognoum
23 VII 1412 r. Piotowi (2) Szafrańcowi król Władysław Jagiełło do tytułu podkomorzego przydał tytuł tenutariusza radoszyckiego (Zapiski sandomierskie, nr 561). Klucz radoszycki należał do starostwa chęcińskiego, możliwe jak sugeruje J. Kurtyka, że po 1410 r. ograniczono do tego klucza (URZ.Młp nr 1262; Sperka, s. 337); 1425 r. ponownie zasługi Jagiełło zapisał mu 300 grzywien
1416 r. w Radoszycach świadkuje na dokumecie Piotra Chwałkowica starosty chęcińskiego, Stanisław Broda, burgrabia zamku chęcińskiego
14 VIII 1420 r. acta in Chancin
1421 r. król Władysław Jagiełło potwierdził Piotrowi Szafrańcowi, podkomorzemu krakowskiemu, stary zapisz z 1412 r., oraz rozszerzył o 200 grzywien półgroszy przyjętych w gotówce, zapisanych na zamku chęcińskim i 9 wsiach: Stare Chęciny, Radkowice, Bolechowice, Gałęzice, Gnieździska, Fanisławice, Zajączków, Korzecko, Wola Murowana, Szewce i Zawada
1425 r. król Władysław Jagiełło wysłał na zamek w Chęcinach z obawy przed zarazą swego syna Władysława
1425 r. wieś Rykoszyn …indistrictu civitatis nostre Chacin
27 IX 1425 r. Piotr Szafraniec otrzymał do zapisu z 1421 r. nowy zapis 300 grzywien półgroszy zapisanych na Fanisławicach, należących do starostwa chęcińskiego, z zachowaniem stacji królewskiej i zobowiązanem urządzenia tu własnym sumptem stawu. Odnotować tu trzeba wzmiankę w dokumencie na sołectwo w należącej do starostwa chęcińskiego wsi Korczyn sub titulo Petri Safrniecz capitanei Chancinensi de data 1418, cum confirmatione Vladislai regis de data 1413. W lustracji 1564-1565 dla dokumentu królewskiego również podano datę 1413 r. Jeśli zatem król konfirmował dokument starosty Szafrańca w 1413 r., a wszystko na to wskazuje (niezależne informacje w obu lustracjach, gdyż trzeba wykluczyć mechaniczne przepisywanie ich w r. 1596, Szafraniec musiał wydać swój dokument przed tym rokiem, pełniłby wówczas urząd starosty może w 1412 r., po przeniesieniu zapisu na klucz radoszycki
1427 r. w wieży zamkowej siedział Hincza z Rogowa, podejrzewany o cudzołustwo z królwą
1428 r. król Władysław Jagiełło przyznał miastu Radoszyce skład kamieni młyńskich et ipsa deposicione lapidum molarium iuxta moraem et consuetudinem atque observancian in Chanczin consules et gaudere perpetue et in evum
1429 r. wieś Rykoszyn in districtu Chancinensi
26 VI 1431 r. wójt i ławnicy miasta Chęciny zaświadczają, że Andrzej z Polichna sprzedał rolę Wojciechowi:
“Magnum iudicum, feria tertria proxima post festum s. Iohannis Baptiste anno 1431, in praesentia advocati et iuratorum.
Universis et singulis profitemur, quod Andreas de Polikno veniens coram iudicio nostro bannito resignavit agrum Alberto ibidem de Polikno, iacentem inter agrum Stephani et Janowa, tam late longeque, sicut solut solus tenuit
1432 r. w zamku więziony Jerzy Langwinowicz, synowiec królewski, wzięty do niewoli za pomoc udzieloną Świdrygielle, po bitwie pod Oszmianą (Sobieszczański, s. 193). Pobyt Jagiełły w Chęcinach (JD HP, ks. IX, s. 434).
1434 r. w księdze miejskiej Nowej Słupi zanotowano Stanisława, syna Mikołaja, kuśnierza z Chęcin, który sprzedawał swe wyroby na rynku w Sandomierzu (AD Sandomierz, rkps 1, niep., za: Kiryk 1994, s. 32-33).
1436 r. mieszczanin chęciński Ploch i jego żona jego Piechna, zapisali dwie sadzawki rybne i ogród na rzecz prebendy Świętego Krzyża, św. Stanisława, św. Mikołaja, św. Wszystkich Świętych Męczenników, od niepamiętnych czasów fundowanej :…ad altare S. Crucis beatorum Stanislai et Nicolai et omnium Dei Martyrum in ecclesia parochiali Chencinensi ab antiquis fundatuis fundami. Grunty te, wartości 90 grzywien, znajdowały się poza murami miejskimi. Dokument wystawiony w budynku ratusza chęcińskiego. Potwierdzony na zamku w Chęcinach 8 IX 1441 r. przez królową Zofię, która dodała od siebie pół łana grumtu zwanej Halinowski. Obydwa akty darowizny potwierdził w Kurzelowie arcybiskup gnieźnieński Winenty Doliwa w 1443 r., zobowiązując altarzystę do odprawiania aniwersarzy oraz prawo prezenty na zawsze przyznając radzie miasta
1438 r. Niclos, mydlarz z Chęcin sprzedawał mydło w Krakowie (CracArtifi t. 1, nr 334, za: Kiryk 1994, s. 32).
20 X 1439 r. wójt i ławnicy miasta Chęciny zaświadczają, że Stachna sołtyska, sprzedała Świętosławowi z Polichna 2 pręty roli:
„Iudicium bannitum celebratum feria sexta proxima in crastino s. Elizabeth de anno Domini 1339. Nos Mathias advocatus cum iuratis praesentibus profitemur, quomodo honesta Stachna scultetissa veniens personaliter nostrum bannitum ad iudicum non compulsa, nec coacta, sed sua spontanea voluntate duas virgas agri sui, videlicet pręthi, sibi inter agros Stephani ex una parte et Czwikla ex altera parte, publice resignavit aeviternis temporibus ita longe, sicuti sola usque ad tempus resignationis tenuit, laborioso viro Swentoslao de Polikno tened(as), habent(as), possiden(as), utifruend(as) et ad quosvis [usus] beneplacitos suos convertend(as), sicuti sibi melius videbitur expedire. De anno, ut supra
8 IV 1440 r. sąd gajony miasta Chęcin zaświadcza, że Stanisław z Polichna odstąpił Mikołajowi pół pręta roli:
„Iudicum bannitum celebratam feria sexta proxima post Conductum Paschae anno 1440. Eodem iudicio praesentibus profitemur, quibus expedit, quia circumpectus Stanisłaus de Polikno veniens personaliter nostrum bannitum ad iudicium publice resignavit mediam virgam agri sui ita late, longe, sicut solus tenuit, aeviternis temporibus diomnibus tenen(dam), haben(dam), possiden(dam) et in usus suos beneplacitos converten(dam), cicut sibi melius videbitur expedire et suis propinquiorbus. De anno, ut supra”.
1441 r. wyznaczeni przez królową Zofię arbitrzy rozsądzają spór pomiędzy Pawłem Ploschkiem, mieszczaninem chęcińskim i jego żoną Piechną, patronami ołtarza św. Krzyża i św. Mikołaja i Stanisława i Świętych Męczenników w kościele parafialnym i Maciejem (chyba Mateuszem, synem Jędrzeja z Jędrzejowa) altarzystą a plebanem Janem prezbiterem. Wyrok: plebanowi nie przysługuje prawo zwierzchnie nad altarzystą (KDM T. V, nr 683, za: Słownikiem). Królowa Zofia, przebywając osobiście na zamku w Chęcinach, potwierdziła darowiznę Plocha, dodając od siebie jeszcze pół łana gruntu zwanego Halinowski. W 1443 r. potwierdził tę decyzję arcybiskup gnieźnieński, Wincenty Doliwa w Kurzelowie, zobowiązując miejscowego altarzystę do odprawiania anniwersarzy, a prawo prezenty przyznając magistratowi na zawsze. Oryginał przechowany był na plebani w Chęcinach
1442 r. toczyła się sprawa o dziesięciny na polu zwanym Schetropie przed sądem konsystorza gnieźnieńskiego, a to pomiędzy Janem, plebanem tutejszym, a Stanisławem, plebanem złotnickim, przyznane plebanowi złotnickiemu .
1442 r. Jan Hincza z Rogowa otrzymał zapis 400 grzywien na kluczu radoszyckim. Przypuszcza się więc, że wówczas została wyodrębniona osobna tenuta ze starostwa chęcińskiego. W 1462 r. otrzymał ten klucz w dożywocie. Klucz ten obejmował wtedy miasto Radoszyce z wsiami: Radoszyce, Dobrzeszów, Grodzisko, Korczyn, Sarbice, Snochowice, Wilczkowice, Zaborowice
18 XII 1443 r. Marcin, syn Stogniewa z Lublina, prebendarz zamku chęcińskiego, wydziarżawia przypada mu ogrody za czynszem rocznym 1 wiardunku z ogrodu
19 VIII 1444 r. Datus est terminus ad interregandum ad duas septimanas, inter Strenuum dominum Johannem (Rocoss) Vicecapitanus Cracoviensem, actorem, et inter Strenum Nicolaum Mocrsky. Idem Dominus Vicecapitanus volvit se expurgare coram Judice Commissario videlicet Stanislao de Zlota, dato a Magnifico domino Johanne de Czyzow Casteloano et Capitaneo Cracoviensi prout eundem dominum Johannme cittavit idem Nicolaus, et idem dominus Vicecapitaneus viceversa ipsum ad hodie. Et Petrus Gagath stando eoram Judico decebat ab eodem Nicolae, quod habet pro maiori, videlicet pro ducentis marcis coram Johanne Gorsky Judice Capitanei de Chancziny, cum Borkone de Volye. Ideo interrogatur, quia dominus Vicecapitaneus dixit: Quod maio est honor mers, et hec auctovitas, gam ducente marce. Ideo interrogatur si iuste disponit vel non.
25 III 1446 r. król Kazimierz Jagiellończyk:privilegium reginae Sophiae, matris sue, in Chaczini feria ante Laetare anno 1446 datum, donationem fundi pro aedificanda piscina in advocatia Radoscheviensi, in rem Petri, advocati in Radoschice, in se continens, confirmat
14 VII 1449 r. Kordula, córka Janusza Troppera z Chęcin, żona Piotra, dawniej z Mieronic, zrzekła się na korzyść Piotra Szafrańca (4) 1200 grzywien. Pieniądze te należały się jej ojcu Januszowi od rady miasta Opawy od niepobranych czynszów za 45 lat. Świadczy to o szerokich kontaktach Szafrańca na Śląsku i prowadzeniu tam interesów
1449 r. In causa discreti Stanislao Snopek, presbiteri de Thuczini, contra nobilem Nicolaum Sulimierski burgrabium castri in Chanczini, Iacobum Zolthobrzuch advocatum, Mathiam Oschusth, Ioannem Herman, Borzkonem et Swanskonem, Petrum Dzonsdz, Petrum Mnischek et Andream Smyk et eorum litis consortes, oppdanos inibi, Romanus, procurator presbiteri, oblata citacione debite executa, peciit eosdem declarari sentencias excommunicacionis incurrisse occasione detencionis, incipacionis et vinculcionis presbiteri; et dominus de mandato dni Archiepi effectum cause usque ad convencionem in Pyotrkow pro festo Sancti Nicolai proxime celebrandam suspendit et prorogavit ac terminum ipsis partibus comparandi in Pyotrkow in convencione celebranda prefixit et assignavit
12 XII 1449 r. król Kazimierz Jagiellończyk: privilegium reginae Sophiae, matris sue, in Chaczini feria ante Laetare (25 III) anno 1446 datum, donationem fundi pro aedificanda piscina in advocatia Radoscheviensi, in rem Petri, advocati in Radoschice, in se continens, confirmat (MRPS I, nr 71).
1450 r. wzmiankowana droga z Chęcin do Wygnanowa
1451 r. król darował sołectwo w królewskiej wsi Nowej Wsi Mikołajowi Sulimierskiemu w związku z lokacją tej wsi na prawie magdeburskim w dąbrowie zwanej Pokoracz (MRPS nr 153) w 1449 r. Mikołaj Sulimierski jest wzmiankowany jako burgrabia zamku chęcińskiego, najpewniej zarządzał starostwem chęcińskim w imieniu Stefana z Oporowa
1456 r. Sequuuntur nomina civitatum et oppidorum infra viam Thoruneasem residentium quae sale Bochnensi baneato duntaxat cum suius incolis nti debent ; et sequuntur: Varsovia, Grodecz, Warka, Rawa, Inowlodz, Opoczno, Riczivol, Brzeziny, Wolborz, Ilzsa, Bodzanczin, Chanczini, Przedbórz, Andrzeow et universaliter omnes terrae Sandomiriensis et Radomiensis civitatem et oppidorum indigenae (MRPS I, nr 386).
1459 r. czterech kupców chęcińskich handlujący na rynku w Poznaniu: Maciej Łysogęba, Stanisław Przybyła i Jan, wójt chęciński, zob.
„Chanczyn, Crapicz. Venientes providi Matias (55) Liszygamba, Stanislaum Przybilo et Johannes advocatus, cives de Chanczyn fideiuss erunt coniuncta manu pro provido Iohannes advocatus Kandzorka de ibidem occasione quin quinque marc. Cum sez gr. – pecuniarum, guas receipt effectualiter aput providum Mikołajk zwany N. Capicz sartorem
1461 r. król Kazimierz Jagiellończyk zapisuje swojej żonie 100 000 florenów węgierskich na miastach: Nowe Miasto Korczyn, Żarnowiec, Wiślica, Radom, Chęciny, Radoszyce, Łęczyca, Przedecz cum Kłodawa, Konin, Pyzdry
30 VIII 1465 r. w tym roku wielki pożar zniszczył zamek i miasto. Król Kazimierz Jagiellończyk ponawia dla miasta przywilej nadający prawo magdeburskie w miejsce spalonego, wystawionego dla miasta Chaczyny, którego z dawna używały, znosi jednocześnie inne zasady prawne, jeśli je stosowano, podkreśla całkowitą wolność i niezależność władz miasta od wojewody sandomierskiego i starosty chęcińskiego
po 1465 r. w kościele franciszkanów pracował malarz brat Anioł z Sącza
1465-1476 r. skasowanie roczków ziemskich w Chęcinach
13 III 1466 r. dan w Kozienicach: król Kazimierz Jagiellończyk nakazuje urzędnikom koronnym, aby przez 8 lat nie ściągali od mieszczan chęcińskich żadnych opłat celnych i innych danin, a z powodu niedawnego pożaru miasta
Kazimirus Dei gratia Rex Poloniae, magnus dux Lithuaniae, Russie Prusique dominus et heres etc. Generosis, nobilius et famosis Iacobo ce Conyeczpole Premisliensi, Alberto de Gora Wzchowiensi, Iaroslao de Rosdraszew Boleslauiensi capitaneis, Nicolao Kreidlar Cracoviensi et Aynolpho
1469 r. powiązania kupieckie mieszczan checińskich z Przemyślem
1470-1480 r. miasto królewskie, role mieszczan podzielone na 4 części: z pola zwanego Irzmaniec należą do prebendy kieleckiej Szydłowieckiej; z drugiego pola oddawane do miejscowego kościoła, z trzeciego do kościoła w Starych Chęcinach, z czwartego do kościoła w Złotnikach. Wymieniona minera lazuri optimi abunde effoditur. Wydaje się, że było że życie gospodarcze miasta pierwotnie oparte było o górnictwo metali kolorowych-głównie miedzi, wydobywano tu najlepszy lazur. Wymieniona parafia w Starych Chęcinach niezależna od parafii w Nowych Chęcinach…datur decima manipularis ecclesiae et plebano in Antiqua Checziny; item de tertio campo praefati oppidi datur decima mianipularis ecclesiae parochiali in Nova Chaczini
1472 r. król Kazimierz Jagiellończyk nadaje miastu zniszczonemu przez pożar jeden rok wolnizny do wolności przedtem uzyskanych, czyli z roku 1466
23 VII 1474 r. król Kazimierz Jagiellończyk nadaje miastu Chęciny przywilej na jarmark na św. Jadwigę (na 1475 r. Studium 1981, s. 52; Witanowski, s. 39; poprawnie LWS 1602 r. k. 148).
1477 r. stanąwszy przed urzędem miejskim, Wincenty zwany Biały, prebendarz kościoła parafialnego, zeznał legat pewnych gruntów podmiejskich. Potwierdzenie istnienia szkoły w Chęcinach: aby kapłanowi z wiatykiem trzech ze szkoły i dzwonnik asystowali
W latach 1410-1463 r. na Uniwersytecie Krakowskim było 11 studentów pochodzących z Chęcin, w 1512-1552 r. 10 kolejnych. Byli to Michaei Stanislai 1410, Andreas Abrache 1413, Stanislaus Jacobi i Jochanes Jacobi 1427, Petrus Johannis 1430, Gregorius Mathie i Valentinus Nicolai 1440, Stanisłaus Gregori 1443, Stanislaus Johannis Hampel 1447, Mathias Pauli 1460, Paulus Gregori 1461
1479 r. dokument z tego roku poświadcza udział mieszczan a kopalnictwie miedzi. Huta miedzi w Miedziance, zwana starą hutą chęcińską. Odpisy z księgi sądu gajonego w Chęcinach wciągnięte do Metryki Koronnej poświadczały, że Kacper, mieszczanin chęciński, zrezygnował z czwartej części piscine cum minera alias vthę existentem in borae Konradoconcivi Chanc. (AGAD MK 98, k. 161-162, za: Kiryk 1994, s. 31, 33). Tenże sąd oznajmia, iż Jan Baranek de Polikno, mieszczanin chęciński, wraz z bratem Piotrem zobowiązał się zwrócić 10 grzywien zabezpieczonych na dobrach swoich in Polikno vel in Chenczyny szlachetnemu Stanisławowi Dionizemu Dziwiszowi, mieszczaninowi chęcińskiemu (KDM T. V/O 164, za: Słownikiem)
2 III 1481 r. dwie grzywny na rzecz probostwa szpitalnego Św. Ducha, którego prebendarzem był Mikołaj z Przemyśla, nowo erygowanego przez prebendarza Jana Smich, położonego poza murami miejskimi. ks. Jan Smich przekazał zgodnie z wolą swej zmarłej matki Anny, mieszczki chęcińskiej: pół łana przy drodze do Radkowic, pół łana przy drodze do młyna, dwie role miejskie ogród przy drodze do Piekoszowa, dwie sadzawki z ogrodem poza fosami miejskim, wreszcie dom, ogród i sadzawkę w Poliknie; świadkami byli Jan pleban chęciński, Wienczesław rector in castro, Klemens wikariusz, Bartosz Oczyświnia, mieszczanin chęciński i inni; w zamian za msze w intencji fundatorów
23 III 1481 r. Stanisław z Kurozwęk, prepozyt i administrator kościoła gnieźnieńskiego, mianował pierwszego prepozyta szpitalnego ks. Mikołaja z Przemyśla, co potwierdził arcybiskup Zbigniew 8 IX 1487
1481 r. na mocy erekcji prebendy szpitalnej nadano jej prawo propinacji trunków w mieście
14 VIII 1482 r. Nicolao Szynowyecz de Zandowycze, burgrabiuo Cracoviensi et capitaneo Chanczynensi, consorti ipsius Annae 400 mc. in villis Othola, Ciczina, medietate Phabyengowicze et Trosznyew –inscribere permittit (MRPS I, nr 1583).
16 V 1487 r. w Krakowie. Jan Karaś, mieszczanin i żupnik chęciński, za zezwoleniem króla Kazimierza Jagiellończyka, może wybudować hutę miedzianą na rzece Jedley, przy stawie Rudka pod wsią Polichno, pod dawną kuźnicą a raczej kopalnią miedzi, położoną, niedaleko miasta: sub antiqua officina Chenczinensi prope civitatem eandem Chencziny iacente. Miechy w hucie miały być poruszane przez jedno koło wodne. W zamian ma oddawać czynsz w wysokości dziesiątego cetnara miedzi.
W tymże roku król wydał drugi przywielej, mocą którego Karaś uzyskał konsens na budowę płuczki na rzece Jedlicy, dokument do 1955 r. znajdował się w kieleckim muzeum; staw ten, na którym zbudowana zastała huta, Karaś kupił od mieszczki chęcińskiej Katarzyny Nossowniczki (Nożowniczki). Istnienie dwóch hut na koła wodne obok siebie świadczy o sporych rozmiarach wydobycia.
Zob.
Piscinam, quam tenuit sub Polikno post moruam manum sui viri et filiae et tenuit pacifice decem septem annis, sine omni adversitate domino Joanni Karaś, zuppario montis, vendidit et pecuniam seu totalem solutionem et dominus Carass ab omnibus sit liber adversitatibus nihil remanendo et proximis suis tam late et longe prout sola tenuit et possidebit aeviterne. Et ipsa domina Carherina Nossowniczka eliberavit dictum dominum Carass ab omni solutione et debito ecclesiastica et ipsem tueri tenebitur
3 IV 1487 r. w Krakowie. Starosta chęciński i burgrabia krakowski Mikołaj Synowiec, ma oddać dług Katarzynie z Dziewięcic, przebywającej w Wodzisławiu
1488 r. w aktach Sądu Większego Prawa Magdeburskiego występują mieszczanie chęcińscy
1489 r. Stanisław Gusz dał dwa ogrody bractwu sukienników w Chęcinach, które położone między rolą plebana a ogrodem zwanym Chlebiczinski, co potwierdził w 1569 r. król Zygmunt August
1489 r. sąd chęciński poświadczył, że Jerzy Pusko zrezygnował na rzecz Jana Szystka z połowy rybnika, położonego pół mili od miasta sub monte Miedzianka in iurisdicsatione civili
1489 r. król Kazimierz Jagiellończyk: significat Nicolaum Synowyecz de Szandowicze, burgrabium castri Cracoviensis et capitaneum Chancinensem, ex una, ac Nicolaum de Sancygnyew, etiam burgrabium Cracoviensem , et Thomam Ruszkowsky, nepotem eius, ex altera parte, occasione dotis et dotalitii Barbarae, germanae Nicolai Sancigniowsku et coniugis Nicolai Synowyecz, sine prole defunctae, certam concordiam conclusisse, vigore cuius rex Nicolao et Thome 150 mc.in villa Cacyna, ad se devolvenda, inscripsiset
15 I 1490 r. w Opatowie. Jan z Chęcin wikary w Ruszkowie, za stosunki seksualne z Jadwigą, żoną Piotra Aniołka z Opatowca, ma zapłacić 3 grzywny
21 I 1494 r. król Jan Olbracht, w Krakowie, potwierdza zniszczone przez pożar przywileje królów polskich; ze względu na częste pożary i nieurodzajną glebę, nadaje mieszczanom prawa w sześciu punktach:
-wolność od cła na terenie całego państwa polskiego – mogą swobodnie poruszać się z towarami i zwolnieni są od cła królewskiego we wszystkich królewskich komorach celnych
-całkowitą wolność w zakupie soli w Wieliczce i Bochni, wolne przejście lub przejazd po sól lub z solą i całkowitą swobodę w sprzedaży soli
-wolność na cło za bydło – mieszczanie, którzy mają w pobliżu miasta nierogaciznę i bydło na sprzedaż są zwolnieni od cła
-wolność od targowego – zostają zwolnieni od opłat targowych we wszystkich miastach królewskich na terenie całego państwa
-wolność handlu z Wrocławiem – mieszczanie udający się tą drogą zwolnieni są od cła na królewskich komorach celnych
-mieszczanie zajmujący się górnictwem, w sprawach spornych wynikłych w związku z pracami górniczymi, sądzeni być mają tylko wedle prawa górnego i podlegają jurysdykcji żupnika chęcińskiego, a to według prawa górnego olkuskiego
7 II 1494 r. wiceprepozyt kolegiaty św. Najświętszej Marii Panny w Kielcach, Wojciech, występuje przeciw rządcy zamku chęcińskiego Albertowi oraz kmieciom: Czeczotce z Bolechowic, Grzegorzowi z Szewc i Maciejowi Ratko z Radkowic, w sprawie dziesięcin należnych kanonii kieleckiej
8 II 1494 r. plebani Michał w Jędrzejowie i Maciej w Piekoszowie, egzekutorowie testamentu obywatela chęcińskiego Bartłomieja Gawina, obiecują dać jego krewnemu, obywatelowi bodzentyńskiemu, Pawłowi Śledzionie, dwie kusze i kolorowy żupan sukienny. Dan w Kielcach
7 II 1496 r. szlachetni Andrzej z Gnojna i Zygmunt Pozeszki ze Zdzisslaskowic winni są pieniądze Janowi Landzie, plebanowi w Gnojnie i pisarzowi kurii, za kupione zboże. Obecni Stanisław Gnojeński, dziedzic Gnojna, Krystyn z Czarnkowa, pleban w Sławnie i ks. Mikołaj Cloosz, prebendarz w Chęcinach
1497 r. wzmianka o żupniku oraz sądzie żupnym chęcińskim, opierających swą działalność na prawie górniczym olkuskim
1498 r. szlachetny Jan z Miłkowa sprzedał swoją trzecią część młyna murowanego zwanego Murowaniec, należącego do zamku z przywilejem, za 150 grzywien uczciwemu Mikołajowi zw. Zischno z Szydłowa (AGAD, perg nr 4898, Rykaszewski s. 245, za: Słownikiem). W 1503 r. król zezwolił wykupić go od spadkobierców Michowskiego Hieronimowi Szafrańcowi
3 VIII 1498 r. w Krakowie. Maciej zwany Andro, kleryk z Chęcin, oskarżony w Krakowie o kradzież, a zwolniony z łaski kardynała, poddaje się poniesieniu ewentualnych kar
1498 r. ? wdowa po królu Kazimierzu Jagiellończyku Elżbieta wzięła w posiadanie starostwo chęcińskie jako swój majątek oprawny, gorliwie się opiekowała kościołem w mieście jak i Starochęcinach
10 IV 1499 r. w Krakowie. Klerycy Maciej z Chęcin i Andrzej z Raciborza, uwięzieni zostali na zamku lipowieckim z powodu dokonania kradzieży w Krakowie
14 I 1499 r. mieszczanin z Chęcin Marcin Badowski zawarł prawowite małżeństwo z wdowa Barbarą Stanczówką ze wsi Brzechów koło Kielc. Kardynał nakazuje Barbarze, aby nie wzbraniała się skonsumowania tego małżeństwa
5 V 1499 r. w Krakowie. Rex testificatur, quia Nicolaus Slabosch de Putniowycze, tenutarius de Coszycze et capitaneus Chanczinensis, Sophiae de Chanczin, consorti sue, 2000 florenów węgierskich, quae ei erat obligarus, in bonis regalibus oppido Coschycze villaque Cuchary terrae Cracoviensis demostraverit
1500 r. królowa Elżbieta, wdowa po Kazimierzu Jagiellończyku, która starostwo chęcińskie posiadała jako swój majątek oprawny. Na jej rządanie Fryderyk Jagiellończyk parafię w Starochęcińską i farę w Chęcinach połączyła w jedną, z siedzibą w Chęcinach, pozostawiając w Starochęcinach wikariuszy:…in eodem oppido Chencziny ecclesia parochialis titulo s. Bartolomei, cui est unita alia parochialis ecclesia in Antiqua Chenciny titulo s. Stanislai, quuae dictur fuisse matrix ante ipsius ecclesiae in oppido
przed XVI w. istniało bractwo literackie, które w XVI w. było w stanie upadku
7 I 1500 r. w Krakowie. kleryk Marcin z Chęcin osobiście zobowiązuje się odpowiadać za swe ekscesy przed kardynałem
11 VI 1501 r. datus est consensus Nicolao Slabosch, capitaneo Chanczinensi, obligandi molendinum suae tenutae in Cosschicze in 500 florenów Clementi Bechnicziczky, cubiculario Regiae Maiestatis, in forma cancellariae solita
