ROK 2007
Hasło przewodnie: Ludzie gościńca
Chęciny
Sesja popularno-naukowa pt. Na jarmarku w Chęcinach , przygotował D. Kalina, E. Traczyński
________
Kielce
Dom Środowisk Twórczycj „zameczek”, sesja popularno-naukowa pt. „ Świętokrzyskie ślady Kacpra Fodygi”, oraz wystawa grafik R. Mirowskiego „Kamień i drewno”
_______
Przedbórz
Sesja popularno-naukowa w ratuszu miasta Przedbórz. Przygotował i zrealizował Dariusz Kalina
Sesja
________
Opatów
Sesja Naukowa przygotowna przez Dariusza Kalinę i Romana Mirowskiego pt. „ Znane i nieznane zabytki Opatowa szansą rozwoju miasta ” wystawa rysunków „Zabytki Ziemi Opatowskie” R. Mirowskiego
Impreza odbędzie się dnia 17 września w klasztorze bernardynów w Opatowie. Tu też odbędzie się uroczysta inauguracja tegorocznej EDD na terenie województwa świętokrzyskiego przez pana marszałka Adama Jarubasa, patrona honorowego EDD na terenie województwa. Gościnę i wszelką pomoc przygotowała pani burmistrz Opatowa, Krystyna Kielisz. Sesję naukową pt. Na kupieckim szlaku. Miasto Opatów, prowadzić będzie świętokrzyski konserwator zabytków, pan Janusz Cedro, współorganizator tegorocznych EDD. W tematykę spotkania wprowadzi zebranych starosta opatowski, pan Kazimierz Jerzy Kotowski wystąpieniem prezentującym pt. „Wartości zabytkowe Opatowa”. Następnie Jerzy Zub, konserwator z Delegatury Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, przedstawi historię klasztoru bernardynów w Opatowie. Jerzy Florek, archeolog z Delegatury w Sandomierzu, zaprezentuje wyniki dotychczasowych badań i nadzorów archeologicznych na terenie miasta Opatowa. Marek Pak z ROBIDZ w Kielcach, zaprezentuje wstępne dane o przebadanej ostatnio przez siebie więźbie dachowej na kościele św. Marcinie w Opatowie.
Dariusz Kalina z ROBiDZ w Kielcach zaprezentuje odnaleziony, w zasobach archiwalnych nieznany dotąd inwentarz z 1655 r. opisujący dokładnie miasto Opatów, w tym jego mury miejskie wraz z bramami,, właścicieli posesji zabudowy miasta, a przede wszystkim zamek opatowski. Obiekt ten nie funkcjonował dotąd w świadomości mieszkańców, choć wzmianki o nim publikowane zostały niejednokrotne.
Odnalezienie w archiwaliach zamku, istniejącego w zrębach jeszcze w 1844 r., daje nowe spojrzenie na zagadnienie elementów dziedzictwa narodowego, zagubionych w czasach obecnych. Pan starosta opatowski zapewnił o możliwości sfinansowania niewielkich, wstępnych badań archeologicznych, realizowanych w początkach miesiąca września bieżącego roku. jeśli się to uda, to wstępne informacje o efektach tychże prac usłyszymy od Czesława Hadamika z ROBiDZ w Kielcach już w 17 września, na sesji.
W kontynuacji zaprezentowany zostanie przez D. Kalinę opis dworu w Grocholicach, oraz obraz miasta Denkowa z tegoż 1655 r., pochodzący również ze wspomnianego inwentarza.
Również w innych miastach zaprezentowane zostaną efekty prac badawczych ROBiDZ w Kielcach, dotyczące m.in. Daleszyc (tu udało się znaleźć przywilej lokacyjny), Łagowa (dokument lokacyjny i fundacje religijne na terenie miasta), Małogoszcza, Chęcin, Kunowa, Denkowa, jak również elementy architektury funeralnej warsztatów z Chęcin, Pińczowa, Kunowa, Szydłowca, Kielc.
Wystawa
________
Daleszyce 17 IX 2007
sesja popularno-naukowa przygotowna oprzez Dariusza Kaline i Romana Mirowskiego pt. Jarmark na święty Michał. W ystawa „Kościoły drewniane z sobotami” R. Mirowskiego
________
Małogoszcz
Sesja popularno-naukowa w ratuszu miejskim pt. „Z dziejów handlu wołami” przygotowana przez Dariusza Kalinę.
________
Skarżysko – Kamienna 2007-10-12
Sesja popularno-naukowa pt. „P owrót do przeszłości – rola przybyszów w rozwoju ekonomicznym, społecznym i kulturalnym miasta „, przygotował: B. Orlicz, I. Kuliński, M. Medyński, T. Wojewoda, K. Zameła
Bolesław Orlicz, Etymologia nazw Żyrcin-Rejów. Rola cystersów w rozwoju kuźnic na obszarze dzisiejszego Rejowa , w swoim wystąpieniu skoncentrował się na pierwotnych dziejach najstarszej części obecnego miasta Skarżyska-Kamiennej. Podstawą jego rozważań stały się ustalenia językoznawców oraz najstarsze dokumenty i stan badan historiograficznych odnośnie rozwoju kuźnictwa na obszarach miasta i roli cystersów wąchockich, którzy począwszy od XIII-XIV w. rozpoczęli prawdopodobnie aktywną działalność gospodarczą nad Kamienną.
Ireneusz Kuliński, Kolejki wąskotorowe w dobrach Radziwiłłów w obecnym powiecie skarżyskim , przybliżył stan badań nad rozwojem kolejnictwa wąskotorowego na przełomie XIX/XX w. i I poł. XX w. w Skarżysku i okolicy. Okazuje się, że publikacji na ten temat jest bardzo mało a olbrzymia ilość materiału źródłowego pozostaje nadal niezbadana. Wobec powyższego podstawą do ustalenia przebiegu tras kolejek stały się retrospekcje terenowe Autora wystąpienia, które przyniosły niezwykle ciekawy materiał. Samo wystąpienie pokazało, że problematykę tą należy rozwijać i upowszechniać.
Marcin Medyński, Ludność prawosławna przy stacji Skarżysko w latach 1880-1914 , oparł swoje rozważania na licznych źródłach znajdujących się w Petersburgu i Wiedniu, które pozwoliły dokładnie ocenić siłę demograficzną społeczności prawosławnej w Skarżysku, w zakreślonej w tytule wystąpienia cezurze chronologicznej. Do dnia dzisiejszego pozostały po tejże społeczności: budynek cerkwi, akta parafii prawosławnej (w tym m.in. kompletne księgi finansowe, ślubów) oraz co ciekawe, roszczenia do gruntów i posesji, które parafia prawosławna posiadała do 1914 r.
Tadeusz Wojewoda, Między polityką a samoorganizacją społeczności lokalnej. Organizacje społeczne w Skarżysku-Kamiennej w dwudziestoleciu międzywojennym , oparł swoje wystąpienie na informacjach z prasy lokalnej (tzn. kieleckiej, radomskiej i skarżyskiej) oraz relacjach i opiniach mieszkańców miasta, które pomimo oczywistego subiektywizmu, przynoszą szereg ciekawych i nieznanych dotychczas informacji. Przykładem mogą być marsze przeciwników produkcji broni biologicznej – gazów bojowych, którzy maszerowali po Skarżysku w maskach przeciwgazowych.
Krzysztof Zemeła, Początki klasztoru OO. Franciszkanów Konwentualnych w Skarżysku-Kamiennej , przybliżył dzieje klasztoru od momentu jego powołania do życia, tj. 1938 r., aż do końca okupacji niemieckiej. Autor wykorzystał materiały źródłowe z Archiwum Diecezjalnego w Sandomierzu i Radomiu, kronikę klasztoru oraz relacje i wspomnienia świadków tamtych wydarzeń. Warto przypomnieć, że był to jedyny konwent na ziemiach polskich w całości wymordowany przez okupanta, co jest dodatkowym świadectwem znaczenia podjętej problematyki.
Jacek Bujnowski, Dzieje klubu wioślarskiego Rejów , przekazał zgromadzonym na sesji krótką monografię klubu wioślarskiego, który już nie istnieje. Tym bardziej należy się cieszyć, że tak szybko historia sportu wodnego w Skarżysku-Kamiennej znalazła swojego badacza i zostaje upowszechniana. Emocje słuchaczy były tym większe, że część z nich okazałą się być w przeszłości członkami klubu, a dyskusja była równie ciekawa co referat. Jak w szeregu innych przypadków – odnośnie kultury materialnej naszego miasta – „siłą sprawczą” okazali się być pracownicy Państwowej Fabryki Amunicji, założonej w latach 20-tych XX w
Europejskie Dni Dziedzictwa odbyły się w bieżącym roku w Polsce po raz piętnasty, zaś w naszym, Świętokrzyskim regionie po raz czternasty. W pierwszych latach EDD obchodzone były w naszym województwie skromnie – była to zazwyczaj tylko jedna impreza, organizowana przez Regionalny Ośrodek, a przez to dostępna wyłącznie w stolicy województwa. Od kilku lat – kiedy z ramienia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Regionalny Ośrodek stał się nie tylko organizatorem, ale także koordynatorem działań związanych z Dniami Dziedzictwa, możliwe stało się włączenie w nurt obchodów także szeregu inicjatyw lokalnych.
W roku ubiegłym, dzięki inicjatywie Pani Dyrektor i Pana Prezesa, na „mapie” obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa pojawiło się Skarżysko-Kamienna. Cieszy nas niezmiernie, że ubiegłoroczna sesja poświęcona księdzu profesorowi Włodzimierzowi Sedlakowi stała się dobrym początkiem trwałej aktywizacji naukowej i popularyzatorskiej społeczności Skarżyska-Kamiennej, owocującej w roku bieżącym tak ciekawą i twórczą imprezą jak sesja: „Powrót do przeszłości. Rola przybyszów w rozwoju ekonomicznym, społecznym i kulturalnym miasta”. Temat sesji, nawiązując do ogólnego tematu obchodów, „Ludzie gościńca; wędrowcy, pielgrzymi tułacze”, zaproponowanego przez Ministra, jest także dowodem głębokiego zainteresowania własną „Małą Ojczyzną”. Profesjonalnie przygotowane referaty wygłoszone na sesji nie tylko poszerzają wiedzę o historii miasta i jego okolicy, ale stanowić będą zachętę dla rozszerzania się kręgu uczestników imprez EDD, wywodzących się z miejscowej społeczności. Obiecana przez władze miasta (w osobie Pana Prezydenta) finansowa pomoc, pozwala żywić nadzieję, że przygotowane na sesję materiały zostaną opublikowane i przez to staną się ogólnie dostępne a przede wszystkim dotrą do młodego pokolenia.
Gratulując Pani Dyrektor i Panu Prezesowi organizacji tak interesującej imprezy, pozwalamy sobie żywić nadzieję, że Europejskie Dni Dziedzictwa w Skarżysku- Kamiennej będą teraz stałym elementem wydarzeń kulturalnych i naukowych w życiu Miasta i Regionu.
Piotr Kardyś, Prezes Oddziału PTH w Skarżysku- Kamiennej
________
Ostrowiec Świętokrzyski
21-23 września 2007 r.
Sesja popularno-naukowa pt. „ Drogi rozwoju Ostrowca Świętokrzyskiego w 410 rocznicę powstania Ostrowca i 70 rocznice Centralnego Okręgu Przemysłowego” , przygotował, R. Kamiński PTTK odz. Ostrowiec Św., W. Brociek, M. Wójcicki, T. Krawętkowski, J. Bąbel, W. Kotasiak, D. Kalina – Koło Przewodników Świętokrzyskich przy Oddz. PTTK im. St. Jeżewskiego w Ostrowcu Św., Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Kielcach przy współudziale: Urzędu Miejskiego w Ostrowcu Św., Starosty Powiatowego w Ostrowcu Św., Miejskiego Centrum Kultury w Ostrowcu Św., Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Św.
Ramowy Program:
21 Września 2007 r.
Uroczysta sesja w Pałacu Wielopolskich w Częstocicach
Prelekcje:
- Waldemar Ryszard Brociek – „ Dzieje miasta Ostrowca Świętokrzyskiego”
- ( prelegent do ustalenia) – „Powstanie Centralnego Okręgu Przemysłowego”
- Tadeusz Krawętkowski, Robert Kamiński – „ Zabytki Ostrowca i Powiatu Ostrowieckiego” – pokaz zdjęć.
22 Września 2007 r.
Sesja w Miejskim Centrum Kultury
Prelekcje:
- Jerzy Tomasz Bąbel – „Krzemionki – prapoczątki nowożytnego górnictwa”
- Dariusz Kalina – „Miasto Denków w świetle nieznanego inwentarza z 1655 roku”
- Wojciech Kotasiak – „Działalność architekta Stefana Szyllera na terenie Ostrowca”
- Marek Wójcicki – „Zespół pałacowo-parkowy Wielopolskich – siedziba Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Św.”
- Monika Bryła – „Zespół podworski w Rudzie Kościelnej”
23 wrzesnia 2007 r.
- Wycieczka rowerowa „Szlakiem zabytków Ostrowca i Powiatu Ostrowieckiego”.
- Wycieczka autokarowa „Szlakiem zabytków Ostrowca i Powiatu Ostrowieckiego”.
________
Tokarnia
Odbyła się wystawa grafik R. Mirowskiego pt. „Polskie Karczmy ”
________
Szydłów
Sesja popularno-naukowa pt. Jarmark w Szydłowie – całość została przygotowana przez władze Gminy Szydłów.
_______
Secemin
Sesja popularno-naukowa pt. „Dziedzictwo kulturowe gminy Secemin”, przygotowane przez ośrodek kielecki ROBIDZ.
_____________________
Stopnica
_______________
Włoszczowa
Włoszczowa – Szlak Szafrańców Pieskowa Skała-Chęciny, oprac. Cz. Hadamik, Ród Szafrańców w Świętokrzyskiem, oprac. J. Sperka, wystawa pt. Zabytki Ziemi Świętokrzyskiej oraz wystawa fotografii C. Nowaka
